TRÁI NA – SUGAR APPLE

A/ DẪN NHẬP:

Trái Na hay còn gọi là Mãng Cầu Ta, tên tiếng Anh là Sugar Apple, hoặc là Custard Apple v.v... Cho đến nay, chưa ai biết trái Na đã có mặt trên trái đất từ lúc nào, và có nguồn gốc từ đâu, ngoại trừ vài tài liệu cho biết, từ thuở xa xưa, Na đã được nuôi trồng và thu hoạch nhiều nhất tại các quốc gia nhiệt đới miền Nam Mỹ, nhất là tại miền Nam Mexico, các quốc gia miền Tây Ấn, Bahamas và Bermuda. Riêng tại những nơi như Jamaica, Puerto Rico, và những miền đất khô ráo như North Queensland, Australia, trái Na mọc hoang tại những vùng đồng cỏ, rừng rậm, hoặc ven đường...

Cho đến khoảng thế kỷ thứ 17, người Việt chúng ta mới biết đến trái Na. Theo các tài liệu lịch sử, người Tây Ban Nha đã đem trái Na từ những miền đất xưa kia được gọi là Tân Thế giới đến Phi Luật Tân, trong khi đó người Bồ Đào Nha đã đưa trái Na đến miền Nam Ấn Độ từ trước năm 1590, tức là vào cuối thế kỷ thứ 16. Đến thế kỷ thứ 17 thì cây Na đã được nuôi trồng rộng rãi tại Indonesia và miền Nam Trung Hoa, Queensland, Australia, Hawaii, Ai Cập và các quốc gia nhiệt đới Phi Châu, Palestine... đó cũng là thời kỳ trái Na được giới thiệu đến Việt Nam. Đặc biệt tại Ấn Độ, cây Na vừa được nuôi trồng, vừa mọc hoang, và đến nay đã có mặt ở nhiều nơi thế giới.

Cây Na có thể sống mạnh mẽ ở những nơi có khí hậu nhiệt đới, khô ráo nhưng đất phải là loại không giữ nước như đất cát chẳng hạn. Cây có thể chịu đựng nổi thời tiết và khí hậu nóng gay gắt, kể cả hạn hán. Trước đây tại Hoa Kỳ, một số nông gia đã thử gieo trồng tại California nhưng không thành công, vì cây Na không thể vượt qua mùa Đông lạnh lẽo của Cali. Vào hậu bán thế kỷ thứ 20, năm 1955, người ta đã đem một loại Na không hột có tên là “Seedless Cuban” trồng ở tiểu bang Florida, hương vị không thơm ngon như loại Na bình thường, nhưng được giới thiệu là một loại trái cây lạ. Tóm lại, thời tiết Hoa Kỳ không thích hợp để cây Na có thể phát triển tốt được

B/ PHÂN LOẠI:

Có nhiều loại Na, nhưng các nhà thực vật học ghi nhận có 5 loại chính như sau:

1/ Pinks Mammoth, trái khá lớn, có thể nặng đến 3 kg !

2/ African Pride, trái nhỏ hơn, có thể nặng đến 800 grams.

3/ Late Gold, có vỏ mềm và mang mầu đồng.

4/ Geffner, hương vị rất thơm ngon.

5/ White, hương vị không thua kém gì các loại khác.

3 loại sau có kích cỡ bình thường. Tuổi thọ của cây Na có thể dài đến 20 năm, nếu được chăm sóc tốt và có phong thổ thích hợp. Mỗi mùa, mỗi cây chỉ cho được từ 50 đến 100 trái mà thôi, nhưng nếu được thụ phấn bằng tay, cây sẽ cho nhiều trái hơn.

C/ TRÁI NA TRONG NHÃN QUAN ĐÔNG Y:

Theo Đông y, trái Na có vị ngọt, hơi chua, tác dụng trực tiếp vào Can và Tỳ Vị, có khả năng chống lại những bệnh rối loạn tiêu hóa như Tiêu chẩy và Kiết lỵ, chứng Táo bón, tiêu đàm, đặc biệt là khi chín, Na rất bổ dưỡng cho những người cao tuổi, và đặc biệt rất tốt cho phụ nữ sau khi sinh nở. Ngoài ra, lá Na có thể kết hợp với các loại lá khác để trị các loại mụn nhọt độc ngoài da.

VÀI CÔNG THỨC DƯỢC THẢO TỪ CÂY NA

Đông y có nhiều công thức trị bệnh dùng lá, hột và thịt trái Na, với vài công thức tiêu biểu như sau:

1/ Trị Tiêu chẩy và Kiết lỵ: Dùng 1 trái Na chưa chín hẳn, chỉ lấy 30 grams thịt, thái mỏng, bỏ hột, sắc với 2 chén nước cho đến khi cạn còn 1 chén. Mỗi ngày uống 1 lần, uống từ 3 đến 5 ngày

2/ Trị Mụn nhọt có mủ (mụn đầu đinh): dùng 1 nắm lá Na, kết hợp với một nắm tay gồm 4 loại lá: lá Bồ Công Anh, lá Táo, lá Ớt, lá Tử vi, tất cả giã thật nhuyễn với nửa muỗng cà phê muối. Sau đó đắp lên mụn nhọt, rồi băng kín lại.

Thay băng và thay dược thảo mỗi ngày.

3/ Trị chấy rận: Dùng khoảng 50 hột Na, giã nát, hòa trong 100 cc rượu 40 độ, rồi xoa lên vùng chân tóc rồi dùng khăn ủ kín vùng đầu, rồi gội đầu sau 15 phút.

Tuyệt đối không để dung dịch rượu và hột Na vào mắt, sẽ gây tổn thương cho đôi mắt.

KINH NGHIỆM DÂN GIAN:

Kinh nghiệm dân gian trong việc dùng cây Na vào việc trị bệnh tại nhiều nơi trên thế giới khá phong phú:

1/ Dùng hột Na: Mỗi trái Na kích cỡ trung bình chứa khoảng từ 20 đến gần 40 hột, tuy vậy, thỉnh thoảng vẫn có cây Na cho ra trái không hột. Vì có độc tính nên hột Na được chế biến thành một loại thuốc trừ sâu tại Ấn Độ. Người ta cũng nghiền hột Na thành bột mịn, rồi làm cao dán lên da đầu để diệt trừ chấy rận, và nhà sản xuất cũng lưu ý người xử dụng không để bột hột Na vào mắt, vì có thể gây tổn thương, thậm chí mù mắt.

Chúng ta cũng có thể dùng hạt Na để trừ chấy rận trong quần áo, bằng cách giã nát hột, rồi nấu sôi khoảng 5 phút, sau đó lấy nước ngâm quần áo trong vòng 30 phút. Lượng hột Na nhiều hay ít tùy theo lượng quần áo cần trị chấy rận.

2/ Dùng lá Na: Trong khi đó, tại Mexico, người dân dùng lá Na chà xát trên sàn nhà hoặc đặt trong chuồng gà để xua đuổi sâu bọ. Chất xơ trong vỏ cây Na cũng được dùng để chế biến dây thừng.Tại Ấn Độ, người ta dùng lá Na nghiền nát rồi cho người bị chứng cuồng loạn tâm trí hít mùi hương của lá, để trấn tĩnh tinh thần giúp người bệnh trở lại bình thường. Lá Na nghiền nát cũng được dùng để đắp lên những chỗ lở loét hay thương tích ngoài da. Hoặc lá Na được nấu sôi, rồi lấy nước uống để đối phó với bệnh kiết lỵ.

Tại các quốc gia nhiệt đới Mỹ châu, lá Na được kết hợp với vài loại lá khác, nấu sôi rồi lấy nước uống để điều hòa kinh nguyệt, hạ sốt, làm thuốc trị Cảm, thuốc hỗ trợ Tiêu hóa, hoặc thanh lọc nước tiểu, và trừ đau nhức do phong thấp.

3/ Dùng trái Na: Tại El Salvado, trái Na sống và vỏ cây Na được dùng làm thuốc chống lại bệnh Tiêu chẩy. Tại Ấn Độ, người ta dùng trái Na chín nghiền nát, hòa chung với muối để đắp lên các bướu độc dưới da.

D/ TRÁI NA TRONG NHÃN QUAN TÂY Y:

Dựa trên kết quả khảo sát của phòng xét nghiệm, trái Na có nhiều vitamins, khoáng chất và kim loại như: vitamin A, B1, B2, B3, B6, B9, C, Calcium, Iron, Phosphorus, Magnesium, Potassium, Sodium, Selenium, Zins, và một vài loại proteins quan trọng, nhiều chất xơ, tinh bột cùng các chất béo thiên nhiên. Theo các nhà khoa học, với một số lượng vitamins và dưỡng chất phong phú, trái Na đem đến những ích lợi cho sức khỏe sau đây:

1/ Tăng thể trọng cho những ai quá ốm yếu sau một thời kỳ bệnh tật kéo dài, giúp ăn uống ngon miệng.

2/ Tăng cường hệ Miễn nhiễm.

3/ Giàu năng lượng, giảm bớt tình trạng cơ bắp bị mệt mỏi.

4/ Giảm nguy cơ mắc bệnh Ung thư: Vì có hai dưỡng chất tên là: Acetogenin và Tannins, có thể giảm thiểu nguy cơ Ung bướu và suy Thận.

5/ Tăng cường sức khỏe Não Bộ: Giảm căng thẳng và trầm cảm, ngăn ngừa bệnh Parkinson’s do chứa nhiều loại vitamin B, vốn có khả năng duy trì hoạt động bình thường của các hóa chất dẫn truyền thần kinh. Giúp cho Não bộ của bào thai phát triển tốt đẹp.

6/ Trị Mất Ngủ: Hàm lượng Sắt dồi dào trong trái Na giúp ngủ ngon, giúp phái nữ giảm đau khi sinh nở và gia tăng lượng sữa mẹ.

7/ Tăng cường thị lực: Do có nhiều vitamin A, B2, C và các dưỡng chất có lợi cho mắt.

8/ Ngăn ngừa sự sinh non: Do hàm chứa rất nhiều Đồng, một kim loại giúp bào thai luôn vững chắc.

9/ Giảm chứng Morning sickness (ốm nghén): Thường xẩy ra trong vài tháng đầu thai nghén.

10/ Giảm nguy cơ Viêm Khớp: Do có nhiều Magnesium và Calcium.

11/ Hỗ trợ Tim Mạch: Do sự quân bình hàm lượng của Potassium và Sodium trong trái Na.

12/ Hỗ trợ Tiêu hóa: Ngăn ngừa chứng Heart Burn, viêm loét Dạ dầy, trung hòa acid thặng dư, và loại trừ độc tố trong đường ruột.

13/ Chống viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng: Do hàm chứa nhiều dưỡng chất chống lão hóa.

14/ Giúp làn Da hồi xuân: Vì chứa đựng nhiều vitamin A, B và C, cùng nhiều dưỡng chất chống lão hóa. Uống nước juice Na thường xuyên sẽ giúp tái tạo nhiều tế bào Da mới, giúp chữa lành những tổn thương, ngăn ngừa bệnh viêm Da, bệnh Chàm và bệnh Vẩy Nến, ngăn ngừa ung thư Da vì chứa đựng một thành phần hóa chất tên là Acetogenin, có khả năng loại trừ những tế bào không bình thường. Giảm thiểu các vết đồi mồi, mụn trứng cá và mụn bọc trên da mặt.

15/ Ích lợi cho tóc: Nâng cao lượng Collagen cho tóc, do sự có mặt của vitamin C, với vai trò tăng cường hoạt động của Collagen. Ngoài ra, trái Na còn ngăn ngừa tóc bạc sớm do có nhiều chất Đồng, giảm rụng tóc do chứa nhiều chất Sắt, chống gầu trên da đầu, duy trì độ ẩm cần thiết giúp tóc luôn bóng mượt. Tinh dầu chiết xuất từ hột Na chứa nhiều vitamin A giúp cho tóc không bị khô.

16/ Diệt trừ chí: Bột nghiền từ trái Na sống sấy khô hòa với dầu dừa có thể diệt trừ loài chí và trứng chí sau 10 phút.

E/ VÀI LƯU Ý KHI DÙNG NA:

1/ Vì trái Na có tính mát, hơi Hàn, nên chúng ta không nên ăn liên tục và quá nhiều mỗi ngày.

2/ Tuyệt đối phải bỏ hột trước khi ăn vì hột có nhiều độc tố.

3/ Trái Na rất tốt cho da mặt, nhưng cũng không nên dùng quá nhiều. Vì Na vốn giàu năng lượng, ăn nhiều quá sẽ phát sinh nội nhiệt, khiến mụn có thể phát triển thêm. Nước juice Na cũng vậy, có thể giảm bớt tình trạng mụn, nhưng cũng không nên uống quá nhiều.

4/ Trái Na hàm chứa một lượng đường khá cao, nên những ai có bệnh Tiểu Đường loại II, nên chỉ ăn nửa trái mỗi ngày là tốt nhất !

Christopher C. Nguyen, L.Ac., Ph.D.

Tham khảo:

1/ Morton, Julia (1987). "Annona squamosa". Fruits of warm climates. p. 69. Retrieved 6 March 2013.

2/ "Annona squamosa". AgroForestryTree Database. Retrieved 16 September 2013.

3/ "Benefits of Custard apple". 22 December 2014.

4/ https://en.wikipedia.org/wiki/Sugar-apple