TRÁI THANH LONG – DRAGON FRUIT

A/ DẪN NHẬP:

Thanh Long có tên tiếng Anh là Dragon Fruit, là một một loại trái cây nổi tiếng, không chỉ vì hình dáng và mầu sắc bên ngoài đẹp như tên gọi, mà còn vì nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Loại trái cây này còn được người Việt Nam chúng ta trân trọng như một lễ vật thường xuyên có mặt trên bàn thờ gia tiên vào dịp Tết Nguyên đán, những lễ hội truyền thống dân tộc và tôn giáo.

Cây Thanh Long là một loại thảo mộc thân leo, dây leo có khi dài đến 10 mét, thuộc họ Xương Rồng, rất thích hợp với khí hậu miền nhiệt đới, đó là lý do vì sao Thanh Long phát triển dễ dàng tại Việt Nam, và được trồng tại nhiều nơi, tiêu biểu và qui mô nhất là ở các tỉnh Bình Thuận, Long An và Tiền Giang. Ở các tỉnh này, loại Thanh Long vỏ đỏ ruột trắng được trồng nhiều. Riêng loại Thanh Long vỏ đỏ, ruột đỏ tím hay hồng cũng đang được nghiên cứu trồng qui mô.

B/ NGUỒN GỐC:

Thanh Long có nguồn gốc từ các quốc gia miền Trung Mỹ và Nam Mỹ. Thanh Long cũng được gieo trồng tại các quốc gia miền Đông Nam Á như Malaysia, Thái Lan, Phi Luật Tân, Indonesia, Đài Loan, các tỉnh miền Nam Trung Hoa và một vài khu vực khác có khí hậu nhiệt đới, tuy nhiên chưa ai biết được Thanh Long đã có mặt tại các quốc gia trên từ lúc nào. Riêng tại Hoa Kỳ thì loại trái cây này đã có mặt tại tiểu bang Hawaii từ năm 1836 và đến nay cũng có mặt tại nhiều tiểu bang có khí hậu thích hợp như California, Texas...

Tại tiểu bang Hawaii, một câu chuyện khá thú vị về cây Thanh Long được kể lại như sau: Vào những thập niên đầu thế kỷ thứ 19, năm 1836, một phụ nữ tên là Bringham đã đem cây Thanh Long về trồng chung quanh một ngôi trường trung học Tư thục tên là Punahou School ở Honolulu, thủ đô của Hawaii. Bà đã tạo thành một hàng rào Thanh Long hai bên ngôi trường này, với chiều dài tống cộng khoảng 300 mét. Vào những tháng mùa Hè, hoa Thanh Long nở rộ rất đẹp, đặc biệt về đêm dưới ánh đèn đường. Người dân trong vùng thường đến nơi đó chiêm ngưỡng vẻ đẹp của một rừng hoa. Họ còn tặng cho hoa Thanh Long những cái tên rất đẹp và trang trọng như là Queen of Night, hay là Princess of Night, khiến ngôi trường này càng trở nên nổi tiếng. Nhiều người đến thăm hàng rào Thanh Long này, khi về cũng không quên xin một vài nhánh về nhà trồng. Cũng kể từ đó, người ta thấy Thanh Long được trồng ở nhiều nơi trong tiểu bang. Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cũng từng là học sinh của ngôi trường Trung học nổi tiếng vì giàn hoa Thanh Long này.

C/ PHÂN LOẠI:

Trái Thanh Long có 3 loại thường thấy trên thị trường, tất cả đều có vỏ ngoài giống nhau:

1/ Loại thứ nhất là loại mà chúng ta thường thấy ngoài thị trường có tên khoa học là Hylocereus Undatus, có vỏ mầu đỏ và ruột mầu trắng.

2/ Loại thứ hai có tên khoa học là Hylocereus Polyrhizus, có vỏ mầu đỏ, và ruột cũng mầu đỏ hay mầu hồng.

3/ Loại thứ ba có tên là Hylocereus Megalanthus, có vỏ màu vàng và ruột mầu trắng.

Loại thứ hai có hương vị ngon ngọt nhất, nhưng còn khá hiếm hoi hiện nay, hy vọng sau này các nhà trồng trọt sẽ cung cấp được nhiều hơn cho thị trường.

Nhiều gia đình thường tận dụng vườn nhà rộng rãi để trồng cây Thanh Long. Với những ai đang trồng Thanh Long sau vườn nhà, xin quí vị lưu ý: trái Thanh Long dễ bị kiến đục khoét và cắn những cành non, lá.. . hoặc bị rầy, ruồi thường tấn công hoa và trái, để lại nhiều vết chích nhỏ trên vỏ, khiến cho mầu đỏ của vỏ bớt đẹp khi chín. Ngoài ra, cây cũng dễ bị bệnh do các loại nấm gây ra. Trong trường hợp này, quí vị cần tham khảo với những chuyên viên nhà vườn để đối phó kịp thời.

D/ THANH LONG TRONG NHÃN QUAN ĐÔNG Y:

Theo nhận xét của Đông y, Thanh Long có vị ngọt, hơi nhạt và hơi chua, tác dụng trực tiếp vào Tỳ Vị, Can và Phế, tức là hệ Tiêu hóa, Gan và Phổi, có công năng thanh nhiệt, giải độc, mát Phổi, lợi tiểu, nhuận trường, trị rôm xẩy và các loại nhọt độc ở trẻ em. Trong khi đó thì hoa Thanh Long có thể làm giảm tác hại của bệnh viêm Phế quản, viêm hạch Bạch huyết thể lao, bệnh Quai bị, ngăn ngừa và điều trị bệnh Lao phổi, làm giảm tác hại của rượu vào cơ thể. Thân của dây Thanh Long cũng được xem là một vị thuốc, có tính năng thư giãn cơ bắp, giúp lưu thông kinh mạch và giải độc. Tóm lại, ngoài việc ăn trái, hoa và dây Thanh Long lại được xem là hai dược vị trong Đông y.

VÀI CÔNG THỨC DƯỢC THẢO DÙNG THANH LONG:

1/ Viêm họng, viêm Phế quản: Dùng từ 20 đến 30 grams hoa Thanh Long, sắc với hai chén nước, cho đến khi cạn còn 1 chén, uống khi còn ấm. Hoa Thanh Long rất hiệu quả trong trường hợp này.

2/ Phỏng nhẹ do lửa hay do nước: Dùng thân dây Thanh Long, với một lượng vừa đủ, rửa sạch bằng nước muối loãng, bỏ vỏ và gai, rồi giã nát với một chút nước muối. Sau đó dùng nước thoa và dùng bã đắp lên vùng bị da phỏng rồi bó lại. Công thức này chỉ hiệu quả khi phỏng cấp 1 hoặc 2 mà thôi. Khi bị phỏng cấp 3, tức là phỏng nặng và sâu hơn, dễ nhiễm trùng, chúng ta phải cần đến những biện pháp điều trị thích hợp và hữu hiệu hơn.

Các nhà dinh dưỡng học Đông y cũng thường khuyến khích dùng hoa Thanh Long, nấu thành một món canh với thịt heo nạc, vừa bổ dưỡng, vừa tăng cường chức năng của Phổi, và có thể đối phó với chứng Ho có đàm. Ngoài ra, kinh nghiệm dân gian cũng đã dùng trái Thanh Long (TL) chế biến thành nhiều món ăn như gỏi TL, canh cá Thanh Long, cá xốt Thanh Long… và các món tráng miệng như chè TL, sinh tố TL, thạch TL và cả yougurt TL nữa.

E/ THANH LONG TRONG NHÃN QUAN TÂY Y:

Dựa trên những kết quả phân tích trong phòng xét nghiệm, Thanh Long không hàm chứa nhiều dưỡng chất như các loại trái cây khác. Nói về vitamins, người ta thấy chỉ có vitamin A, B1, B2, B3, vitamin C mà thôi, nhưng vitamin C lại có rất nhiều. Ngoài ra, còn có vài khoáng chất và kim loại như Calcium, Sắt và Phosphorus. Bên cạnh đó, hột Thanh Long chứa nhiều loại dưỡng chất thiên nhiên rất quan trọng như Omega-3 và Omega-6 có nhiều ích lợi cho Tim Mạch, dồi dào acid oleic và acid linoleic, có tác dụng chống lão hóa và phòng ngừa các căn bệnh nan y, đồng thời gia tăng tính đàn hồi và dẻo dai của thành mạch máu.

Ích lợi của hột Thanh Long không thua kém gì hạt Nho, mặc dù khi cắn vỡ hạt, người ăn sẽ nhận thấy một vị hơi hăng hắc, chính vì thế mà đa số chúng ta thường nhai qua loa rồi nuốt vào dạ dầy. Cách ăn như thế sẽ vô tình bỏ sót những dưỡng chất quí giá nhất của Thanh Long, vì hạt khi vào dạ dầy rồi sẽ không thể tiêu hóa được mà sẽ theo ra đường bài tiết. Để tận dụng được những dưỡng chất này, chúng ta nên nhai thật kỹ để bảo đảm là các hột vỡ ra, tạo điều kiện cho cơ thể hấp thụ trọn vẹn.

CÁC TÁC DỤNG TỐT CỦA TRÁI THANH LONG:

1/ Tăng cường hệ Miễn nhiễm: Vì chứa rất nhiều vitamin C, có tác dụng gia tăng sức đề kháng của cơ thể.

2/ Chống lão hóa: Thanh Long có nhiều dưỡng chất có khả năng giải nhiệt và giải độc rất mạnh, có thể loại trừ những phân tử tự do độc hại ra khỏi cơ thể, ngăn ngừa đáng kể các trường hợp mắc bệnh nan y.

3/ Hỗ trợ hệ Tiêu hóa: Các dưỡng chất trong Thanh Long làm sạch đường ruột, tăng cường tiêu hóa, chống táo bón. Giúp ăn uống ngon miệng hơn.

4/ Giảm viêm sưng khớp xương: Có thể nói đây là một tác dụng độc đáo của Thanh Long, vốn có biệt danh là “loại trái cây chống sưng”

5/ Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư: Vì hàm chứa nhiều Carotene, Lycopene là hai đưỡng chất có công năng chống sự hình thành các loại ung bướu và đặc biệt giảm nguy cơ ung thư Tiền liệt tuyến.

6/ Tăng cường nhãn lực: Caroten và Licopene cũng là hai dưỡng chất có nhiệm vụ bảo vệ mắt, ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng cũng như võng mạc, liên quan đến yếu tố tuổi tác

7/ Gia tăng hồng cầu: Hàm chứa nhiều chất sắt, là một dưỡng chất quan trọng có tác dụng gia tăng hồng cầu lên Não bộ. Chính vì thế mà loại trái cây này có thể giúp cơ thể sản xuất Hemoglobin, còn được gọi là huyết sắc tố, vốn là một protein có nhiệm vụ đưa oxygen từ buồng Phổi đến các cơ quan và nhận lại CO2 chuyển về Phổi rồi đưa ra ngoài.

8/ Bảo vệ Tim Mạch: Chứa đựng các chất béo có thể hòa tan, Thanh Long có thể giảm bớt lượng LDL và gia tăng lượng HDL, góp phần đáng kể vào việc duy trì sức khỏe Tim Mạch. Một kết quả nghiên cứu được phổ biến vào năm 2010 cho thấy, những ai ăn nhiều TL sẽ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh Tim mạch, cũng như bệnh cao huyết áp.

9/ Chữa phỏng nhẹ (cấp I và II): Tính năng này cũng được xác nhận bởi các nhà nghiên cứu y học hiện đại, nhưng chỉ kết quả trong những trường hợp phỏng nhẹ mà thôi.

10/ Điều hòa lượng đường trong máu: Do có nhiều chất xơ cần thiết.

11/ Làm đẹp Da: Chứa nhiều nước và dưỡng chất, tác dụng chống lão hóa cho da, khi được kết hợp với Mật Ong, Thanh Long sẽ giúp duy trì độ ẩm và sự mịn màng của làn da.

12/ Góp phần làm giảm cân.

F/ KẾT LUẬN:

Không những là một loại trái cây có hình dáng và mầu sắc thật đẹp mắt, những ích lợi cho sức khỏe con người đã khiến loại trái cây này, ngày càng được ưa chuộng. Và dù không khó tìm trên thị trường, Thanh Long vẫn luôn được xem là một món quà quí giá dành làm tặng vật giữa những người thân.

Christopher C. Nguyen, L.Ac., Ph.D.

Tham khảo:

1/ "Hylocereus undatus (dragon fruit)". CABI. 3 January 2018. Retrieved 19 April 2018.

2/ Morton JF (1987). "Strawberry pear; In: Fruits of warm climates". Center for New Crops & Plant Products, Purdue University, Department of Horticulture and Landscape Architecture, West Lafayette, Indiana. pp. 347–8. Archived from the original on 5 May 2016. Retrieved 8 April 2016.

3/ "Dragon fruit". National Library Board, Singapore Government. 2017. Archived from the original on 21 November 2016. Retrieved 19 March 2017.

4/ "Hylocereus polyrhizus". Edible Medicinal and Non-Medicinal Plants. Springer Science & Business Media. 2012. p. 643. ISBN 9789048186617. Archived from the original on 2017-11-18.

5/ Boning, Charles R. (2006). Florida’s Best Fruiting Plants: Native

6/ https://vi.wikipedia.org/wiki/Thanh_long